Onderzoek Sint Maartenskerk: kerk van ons allemaal, maar hoe?

30 mei 2023

Het wel en wee van ‘de kerk’ houdt velen bezig, valt elke keer op. Niet zo gek. De kerk bepaalt het beeld van onze stad. En we hebben met belastinggeld de restauratie betaald.

Protestantse gemeente
Twee jaar geleden kwam aan de orde dat de protestantse gemeente het onderhoud van de kerk niet meer kan betalen. Voorstel is dat de gemeente de kerk overneemt. Maar wel onder voorwaarden. Extra ruimten voor vergaderingen en dergelijke van het kerkgenootschap, verwarming en toiletten. Plus eeuwigdurende voorrang op het gebruik, tegen een symbolische jaarhuur.

Bouwhistorisch onderzoek
Op voorstel van de Partij van de Arbeid is daarop besloten dat er eerst onderzoek moest komen. Wat is er aan verbouwingen mogelijk zonder de monumentale waarden aan te tasten? Op ons verzoek is het resultaat van dit onderzoek onlangs openbaar gemaakt. Het leest voor geïnteresseerden als een detective!
Het bevestigt dat we te maken hebben met een historisch juweel.
De onderzoeker stelt de kerk op één lijn met de Dom in Utrecht en de Sint Jan in Den Bosch.
Ook de plek met het omringende plein is interessant. Die wordt al duizend jaar, maar waarschijnlijk veel langer, gebruikt voor religieuze activiteiten.

Verbouwingsmogelijkheden beperkt
Er zit zoveel waardevols in het interieur dat verantwoord verbouwen maar zeer beperkt mogelijk is. Hooguit wat glazen wanden, mits de akoestiek dat toelaat. Op twee plaatsen zijn lage bouwsels mogelijk. Verwarming is schadelijk voor het orgel en de muurschilderingen. Ook interessant: het patroon van grafstenen is eeuwenoud. Verleggen van de stenen om de vloer te vlakken, zoals weleens is gesuggereerd, kan niet zonder consequenties.

Zuinig op het bouwwerk
Het rapport bevestigt onze stellingname dat de wensen van het kerkgenootschap de gemeenschap niet alleen opzadelen met torenhoge kosten. Ze dreigen ook ernstige schade aan te richten aan het gebouw. Schade aan het gebouw betekent dat omvorming tot museum (financieel een aantrekkelijke oplossing) moeilijk wordt. Zo niet onmogelijk.

Lees hier de resultaten van het bouwhistorisch onderzoek naar de Sint Maartenskerk.