Terugblik op de carrouselvergadering van 3 oktober 2024
Afgelopen donderdag stond het onderwerp Wonen centraal in de carrousel (de vergadering ter voorbereiding van de raadsvergadering, in dit geval van 17 oktober).
Benutting van bestaande bouw
Er lag een voorstel van de Partij van de Arbeid om meer betaalbaar te bouwen. En daarbij, veel meer dan nu het geval is, gebruik te maken van de mogelijkheden die de bestaande bebouwing biedt. Woningsplitsing is daar een voorbeeld van. Revolutionair is die gedachte echter niet. Steeds meer gemeenten onderzoeken de mogelijkheden van splitsing. Dat levert relatief snel relatief betaalbare huizen op. Beter benutten van bestaande woningbouw is duurzaam, is goed voor behoud van voorzieningen en stimuleert sociale contacten. Terwijl nieuwbouw kampt met stikstof, onvoldoende capaciteit van het elektriciteitsnet, procedures, etc. De grondhouding in de vergadering was, waar het ging om splitsen, positief. Ofschoon er natuurlijk nog wel vragen zijn over het hoe.
Bouwen naar behoefte
Toeval of niet, voor dezelfde vergadering agendeerde het college de evaluatie van de Woonvisie Bommelerwaard; een plan voor woningbouw dat drie jaar geleden werd opgesteld. Onder het motto: bouwen naar behoefte. Met als achtergrond onder andere de vergrijzing en het gebrek aan betaalbare woningen.
Wat was er van dit bouwen naar behoefte terecht gekomen? Uit de overlegde cijfers blijkt dat er minder betaalbaar is gebouwd dan was afgesproken. Aan de orde kwam dat ontwikkelaars niet zo happig zijn op sociale en middenhuur, want daar verdienen ze minder aan. Daardoor is er minder “sociaal” en “betaalbaar” gebouwd dan in de woonvisie als doel was gesteld.
Werk aan de winkel
Bovenstaande leverde een interessante discussie op, waarin de verschillen tussen partijen duidelijk werden. Vanuit de coalitie (SGP, VVD, ZVV) werd gesteld dat het beter is om projecten met minder betaalbare woningen te bouwen dan helemaal geen woningen. Vanuit dezelfde hoek werd geopperd dat de behoefte aan sociale huur helemaal niet zo groot is als uit onderzoek naar voren komt. De Partij van de Arbeid roept al jaren dat een dak boven je hoofd te belangrijk is om aan de markt over te laten. De gemeente moet financieel kunnen bijspringen als betaalbaar bouwen niet uit kan. Gemeenten als Enschede, Haarlem en Amersfoort hebben daar potjes voor. Dat kan in Zaltbommel ook.
Ondertussen bleek er verwarring over nieuwbouwcijfers, twijfel over de groeiambitie en frustratie over het gebrek aan grip vanuit de raad op het nieuwbouwgebeuren. Een meerderheid van de partijen in de raad vindt daarom dat de wethouder zijn huiswerk moet overdoen en met een beter stuk moet komen.
De Regiodeal
Op 7 oktober vond een bijeenkomst plaats over de Woondeal 1.1. Die deal is een vervolg op de afspraken die minister De Jonge maakte met de provincies om enerzijds de bouw te versnellen en anderzijds de bouw betaalbaarder te maken. Zo geldt dat 29% van de bouw sociale huur moet zijn. Het nieuwe kabinet blijkt daarvoor geen koerswijzigingen in petto te hebben. Ook dat stuurt op betaalbaarheid: 29% sociale huur, driekwart betaalbaar.
In het tweede deel van de bijeenkomst ging het over afstemming van plannen van rijk, provincies en gemeenten. Ieder doet zijn eigen ding, maar bij elkaar is dat niet altijd om te juichen. Gewerkt wordt aan betere afstemming. Met als boodschap dat pijnlijke keuze onvermijdelijk zijn. Niet alles kan tegelijk. Voor alle plannen samen hebben we twee keer de ruimte van Gelderland nodig.